Ευκτική (αρχαία ελληνικά)
Η ευκτική είναι μια έγκλιση στα αρχαία ελληνικά ρήματα. Χρησιμοποιείται για να εκφράσει ευχές.
Η ευκτική χρησιμοποιείται στον ενεστώτα, τον αόριστο, τον παρακείμενο και τον μέλλοντα και στις τρεις φωνές (ενεργητική, μέση και παθητική). Έχει πέντε κύριες χρήσεις:
- Εκφράζει επιθυμίες για το μέλλον.
- Για να γίνει αναφορά σε μια υποθετική κατάσταση στο μέλλον.
- Σε προτάσεις που εκφράζουν σκοπό ή τις ενδοιαστικές προτάσεις με σημασία ιστορικού χρόνου. Η υποτακτική διάθεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενδοιαστικές προτάσεις για να αναφερθεί στο παρελθόν.
- Σε δευτερεύουσες προτάσεις αφορά επαναλαμβανόμενα γεγονότα με παρελθοντική σημασία.
- Για να επιδείξει τον πλάγιο λόγο με παρελθοντική σημασία.
Μαζί, η ευκτική και η υποτακτική καλύπτουν τις περισσότερες χρήσεις της λατινικής υποτακτικής, ωστόσο για αντιπαραδειγματικές καταστάσεις στο παρόν ή το παρελθόν ο υπερσυντέλικος και ο αόριστος χρησιμοποιούνται γι'αυτό στα αρχαία ελληνικά.
Με την πάροδο των αιώνων, η χρήση της ευκτικής υποχώρησε σταδιακά, και πλέον δεν υπάρχει στα ελληνικά.
Κλίση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρακάτω δίνεται η κλίση του ρήματος λύω στην ευκτική.
Ενεστώτας | Μέλλοντας | Αόριστος | Παρακείμενος |
---|---|---|---|
λύοιμι | λύσοιμι | λύσαιμι | λελύκοιμι/ λελυκώς, -υία, ός είην |
λύοις | λύσοις | λύσαις/λύσειας | λελύκοις/ λελυκώς, -υία, ός είης |
λύοι | λύσοι | λύσαι/λύσειε(ν) | λελύκοι/ λελυκώς, -υία, ός είη |
λύοιμεν | λύσοιμεν | λύσαιμεν | λελύκοιμεν/ λελυκότες, -υίαι, ότα είημεν/ είμεν |
λύοιτε | λύσοιτε | λύσαιτε | λελύκοιτε/ λελυκότες, -υίαι, ότα είητε/ είτε |
λύοιεν | λύσοιεν | λύσαιεν/λύσειαν | λελύκοιεν/ λελυκότες, -υίαι, ότα είησαν/ είεν |
Ενεστώτας | Μέλλοντας | Αόριστος | Παρακείμενος |
---|---|---|---|
λυοίμην | λύσοιμην | λυσαίμην | λελυμένος, -η, -ο,
είην, είης, είη |
λύοιο | λύσοιο | λύσαιο | |
λύοιτο | λύσοιτο | λύσαιτο | |
λυοίμεθα | λυσοίμεθα | λυσαίμεθα | λελυμένοι, -αι, -α,
είημεν (είμεν), είητε (είτε), είησαν (είεν) |
λύοισθε | λύσοισθε | λύσαισθε | |
λύοιντο | λύσοιντο | λύσαιντο |